ประเด็นภาษีที่เกี่ยวข้องกับสวัสดิการพนักงาน
1. ความหมายของสวัสดิการพนักงาน
สวัสดิการพนักงานคือสิทธิประโยชน์ที่นายจ้างมอบให้พนักงาน นอกเหนือจากเงินเดือนหรือค่าจ้าง โดยอาจอยู่ในรูปของเงิน เช่น เบี้ยขยัน ค่าล่วงเวลา หรืออยู่ในรูปของสิ่งของหรือบริการ เช่น ประกันสุขภาพ อาหารกลางวัน หรือการฝึกอบรม สวัสดิการบางประเภทสามารถนำมาบันทึกเป็นค่าใช้จ่ายของบริษัทได้ ขณะที่บางประเภทถือเป็นรายได้ของพนักงาน และพนักงานต้องเสียภาษี
2. ประเภทของสวัสดิการและการเสียภาษี
สวัสดิการพนักงานแบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลักตามการจัดเก็บภาษี:
- สวัสดิการที่ถือเป็นรายได้ของพนักงาน สวัสดิการประเภทนี้จะถูกนำมาคำนวณเป็นรายได้ของพนักงาน ซึ่งพนักงานต้องเสียภาษี เช่น:
- เบี้ยขยัน
- ค่าล่วงเวลา
- ค่าวิชาชีพ
- โบนัสหรือค่าตอบแทนพิเศษ
- สวัสดิการที่ไม่ถือเป็นรายได้ของพนักงาน สวัสดิการประเภทนี้ไม่ถือเป็นรายได้และพนักงานไม่ต้องเสียภาษี เช่น:
- การประกันสุขภาพที่นายจ้างจ่ายให้พนักงาน
- การฝึกอบรมพัฒนาความสามารถ
- อุปกรณ์ความปลอดภัยที่จำเป็นต่อการทำงาน
3. การบันทึกสวัสดิการเป็นค่าใช้จ่ายของบริษัท
บริษัทสามารถบันทึกสวัสดิการบางประเภทเป็นค่าใช้จ่ายในการคำนวณภาษีได้ หากเป็นไปตามเงื่อนไขของกรมสรรพากร ตัวอย่างเช่น:
- ค่ารักษาพยาบาล: ค่ารักษาพยาบาลที่บริษัทจ่ายให้พนักงานสามารถนำมาบันทึกเป็นค่าใช้จ่ายได้
- ค่าใช้จ่ายในการฝึกอบรม: หากเป็นการพัฒนาทักษะที่จำเป็นในการทำงาน ค่าใช้จ่ายนี้สามารถหักภาษีได้
4. ภาษีซื้อ-ขายที่เกี่ยวข้องกับสวัสดิการ
กรณีที่บริษัทมอบสวัสดิการในรูปของสินค้า หรือบริการที่ต้องเสียภาษีมูลค่าเพิ่ม (VAT) บริษัทอาจบันทึกภาษีซื้อและภาษีขายในบางกรณี เช่น:
- การเลี้ยงอาหาร: หากบริษัทจัดเลี้ยงอาหารให้พนักงาน บริษัทไม่สามารถเคลมภาษีซื้อได้ เพราะไม่เกี่ยวข้องกับการดำเนินธุรกิจโดยตรง
- การจัดซื้ออุปกรณ์: หากบริษัทจัดซื้ออุปกรณ์หรือบริการที่เกี่ยวข้องกับการทำงานของพนักงานโดยตรง บริษัทสามารถเคลมภาษีซื้อได้
5. ตัวอย่างการเคลมภาษีซื้อในกรณีต่างๆ
- การจัดซื้ออุปกรณ์ที่จำเป็นต่อการทำงาน: เช่น คอมพิวเตอร์ โทรศัพท์มือถือ หรือเครื่องมือช่างที่ใช้ในการทำงานโดยตรง สามารถเคลมภาษีซื้อได้
- การจัดซื้อประกันภัยสำหรับยานพาหนะที่ใช้ในธุรกิจ: บริษัทสามารถเคลมภาษีซื้อจากประกันภัยยานพาหนะที่ใช้ในธุรกิจ เช่น รถที่ใช้ขนส่งสินค้า
- การจัดซื้ออุปกรณ์เพื่อความปลอดภัยในสถานที่ทำงาน: เช่น ถังดับเพลิงหรือระบบสัญญาณเตือนภัย สามารถเคลมภาษีซื้อได้ เพราะเป็นการลงทุนที่เกี่ยวข้องกับธุรกิจและความปลอดภัยของพนักงาน
- การจัดจ้างบริการจากบุคคลภายนอก: เช่น บริการฝึกอบรมพนักงาน หรือบริการทางการแพทย์ ค่าใช้จ่ายเหล่านี้สามารถเคลมภาษีซื้อได้ หากเกี่ยวข้องกับการดำเนินธุรกิจโดยตรง
- การเช่าสถานที่สำหรับจัดการฝึกอบรมหรือการประชุม: หากบริษัทมีการเช่าสถานที่หรือบริการอาหารและเครื่องดื่มในการจัดประชุม สามารถเคลมภาษีซื้อได้
6. ข้อควรระวังในการจัดการภาษีสวัสดิการ
มีข้อยกเว้นที่ควรระวังในการเคลมภาษีซื้อ สวัสดิการบางประเภทที่ไม่เกี่ยวข้องกับการดำเนินธุรกิจโดยตรงไม่สามารถเคลมภาษีซื้อได้ เช่น:
- สวัสดิการที่ไม่เกี่ยวข้องกับธุรกิจโดยตรง: เช่น การเลี้ยงอาหารกลางวัน การจัดทริปต่างประเทศ หรือกิจกรรมสันทนาการที่ไม่เกี่ยวข้องกับการดำเนินธุรกิจ บริษัทจะไม่สามารถเคลมภาษีซื้อได้
- การจัดซื้ออุปกรณ์หรือบริการที่ใช้เพื่อความสะดวกส่วนตัวของพนักงาน: เช่น การซื้ออุปกรณ์ฟิตเนสหรือการจ่ายค่าการศึกษาให้บุตรของพนักงาน ไม่สามารถเคลมภาษีซื้อได้
- ภาษีซื้อจากการจัดซื้อทรัพย์สินส่วนตัวของผู้บริหาร: เช่น รถยนต์หรู หรือสินค้าฟุ่มเฟือยที่ไม่มีความเกี่ยวข้องกับธุรกิจโดยตรง บริษัทไม่สามารถเคลมภาษีซื้อได้
- ค่าใช้จ่ายในการจัดงานเฉลิมฉลองหรือสังสรรค์: ค่าใช้จ่ายที่เกี่ยวข้องกับงานเฉลิมฉลอง เช่น งานเลี้ยงปีใหม่หรืองานสังสรรค์ภายในองค์กร บริษัทไม่สามารถเคลมภาษีซื้อได้
- ของขวัญหรือรางวัล: การซื้อของขวัญหรือรางวัลให้พนักงานในโอกาสพิเศษ เช่น วันเกิดหรือวันครบรอบ ไม่สามารถเคลมภาษีซื้อได้ เนื่องจากไม่เกี่ยวข้องกับการดำเนินธุรกิจโดยตรง
- ภาษีซื้อจากการซื้อสินค้าที่ไม่สอดคล้องกับข้อบังคับกรมสรรพากร: เช่น การซื้อสินค้าที่ไม่สามารถออกใบกำกับภาษีได้อย่างถูกต้อง หรือซื้อจากผู้ประกอบการที่ไม่จดทะเบียน VAT บริษัทจะไม่สามารถเคลมภาษีซื้อได้
สวัสดิการพนักงานเป็นเครื่องมือที่มีประโยชน์ในการสร้างสภาพแวดล้อมการทำงานที่ดี และช่วยให้พนักงานรู้สึกถึงการดูแลจากบริษัท แต่การจัดการภาษีที่เกี่ยวข้องกับสวัสดิการต้องทำอย่างระมัดระวังและถูกต้องตามกฎหมาย โดยเฉพาะการเคลมภาษีซื้อในบางกรณีที่มีข้อยกเว้น บริษัทควรเข้าใจหลักเกณฑ์และปฏิบัติตามเงื่อนไขที่กำหนด เพื่อให้การจัดการภาษีเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและสามารถส่งเสริมความผูกพันระหว่างพนักงานกับองค์กรได้อย่างยั่งยืน
ในส่วนของการบริหารสวัสดิการที่มีประสิทธิภาพ Bplus HRM เป็นเครื่องมือที่ช่วยให้กระบวนการร้องขอสวัสดิการและตรวจสอบการอนุมัติจ่ายเป็นไปอย่างสะดวกสบาย พนักงานสามารถเข้าถึงการร้องขอสวัสดิการได้ทุกที่ทุกเวลา ช่วยลดขั้นตอนที่ซับซ้อนและเพิ่มความรวดเร็วในการดำเนินการผ่านระบบออนไลน์ ดูรายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับฟีเจอร์ e-Welfare ของ Bplus HRM ได้ที่
