ผิดหรือไม่ ? ให้เงินเดือน ต่ำกว่าที่ประกาศรับสมัคร

          เงินเดือนมักเป็นปัจจัยหลักที่ผู้สมัครงานพิจารณาเมื่อตัดสินใจสมัครงาน เพราะมันสัมพันธ์โดยตรงกับการดำรงชีวิต ค่าใช้จ่าย และความมั่นคงทางการเงิน นอกจากนี้ยังสะท้อนถึงคุณค่าของงานและความสามารถที่นายจ้างยอมรับในตัวผู้สมัครด้วย อย่างไรก็ตาม ปัจจัยอื่น ๆ เช่น สวัสดิการ บรรยากาศการทำงาน ความก้าวหน้าในอาชีพ หรือความสมดุลระหว่างชีวิตและการทำงาน (work-life balance) ก็อาจมีน้ำหนักในบางกรณี โดยเฉพาะถ้าเงินเดือนอยู่ในระดับที่ "เพียงพอ" แล้ว

          กรณีที่เงินเดือนจริงต่ำกว่าที่ประกาศไว้ อาจทำให้ผู้สมัครรู้สึกผิดหวังหรือเสียความเชื่อถือ เพราะความคาดหวังเรื่องเงินเดือนถูกตั้งไว้ตั้งแต่แรก การที่เงินเดือนเป็นปัจจัยหลักยิ่งทำให้ประเด็นนี้สำคัญต่อการตัดสินใจของผู้สมัคร

1. ไม่ผิดตาม พ.ร.บ. คุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 เพราะจะใช้บังคับเฉพาะความสัมพันธ์ระหว่าง "นายจ้าง" และ "ลูกจ้าง" ซึ่งต้องเกิดจากการตกลงจ้างงานแล้วเท่านั้น ในขั้นตอนการรับสมัครหรือสัมภาษณ์ ยังไม่มีสถานะนายจ้าง-ลูกจ้างเกิดขึ้น ดังนั้นการให้เงินเดือนต่ำกว่าที่ประกาศในขั้นนี้จึงไม่อยู่ภายใต้การควบคุมของกฎหมายฉบับนี้

2. ไม่ผิดตามกฎหมายแพ่ง ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ เรื่องสัญญา (มาตรา 150 และต่อๆ ไป) สัญญาจะเกิดขึ้นได้ต้องมี "คำเสนอ" และ "คำสนอง" ที่ตรงกัน การประกาศรับสมัครงานพร้อมระบุช่วงเงินเดือน (เช่น 20,000-25,000 บาท) ถือเป็น "คำเชื้อเชิญให้ทำสัญญา" (Invitation to Treat) ไม่ใช่คำเสนอที่มีผลผูกพันทางกฎหมายทันที การเจรจาต่อรองเงินเดือนในขั้นสัมภาษณ์จึงเป็นขั้นตอนที่ทั้งสองฝ่าย (บริษัทและผู้สมัคร) สามารถยื่นเงื่อนไขใหม่ได้ หากตกลงกันไม่ได้ (เช่น บริษัทเสนอ 18,000 บาท แต่ผู้สมัครไม่รับ) สัญญาก็ไม่เกิด ไม่ถือว่าผิดสัญญา

3. ไม่ผิดตาม พ.ร.บ. คุ้มครองผู้บริโภค พ.ศ. 2522 ว่าด้วยการโฆษณา มุ่งคุ้มครองผู้บริโภคในบริบทของการซื้อขายสินค้าหรือบริการ การประกาศรับสมัครงานไม่ใช่การโฆษณาเพื่อจำหน่ายสินค้าหรือบริการ แต่เป็นการสื่อสารเพื่อหาคนมาร่วมงาน ดังนั้นจึงไม่อยู่ในขอบเขตของกฎหมายนี้ การระบุช่วงเงินเดือนเป็นเพียง "การประมาณการ" ไม่ใช่ข้อผูกมัดตายตัว

          แต่แม้จะไม่ผิดกฎหมายตามที่วิเคราะห์ แต่ในทางปฏิบัติ การให้เงินเดือนต่ำกว่าที่ระบุในประกาศโดยไม่แจ้งเหตุผลล่วงหน้าอาจกระทบต่อภาพลักษณ์ของบริษัท อาจถูกมองว่าไม่น่าเชื่อถือหรือไม่โปร่งใส ซึ่งเป็นประเด็นด้านจริยธรรมมากกว่ากฎหมาย ผู้สมัครมีสิทธิ์ปฏิเสธข้อเสนอได้หากไม่พอใจ และบริษัทก็มีสิทธิ์เจรจาต่อรองตามคุณสมบัติของผู้สมัครเช่นกัน เป็นเรื่องของการตกลงกันระหว่างสองฝ่ายในท้ายที่สุด ถึงไม่ผิดกฎหมายตามประเด็นที่ยกมา แต่ควรพิจารณาด้านจริยธรรมและความสัมพันธ์ในการทำงานด้วยค่ะ

ที่มา คลินิกกฎหมายแรงงาน