ทักษะการฟังอย่างมีส่วนร่วม Active Listening

          ทักษะการฟังอย่างมีส่วนร่วม หรือ Active Listening เป็นทักษะการสื่อสารที่สำคัญมากในที่ทำงาน เพราะการสื่อสารที่ดีไม่ได้เกิดจากการพูดเก่งเพียงอย่างเดียว แต่เกิดจากการฟังอย่างเข้าใจและตั้งใจจริง ในองค์กรที่พนักงานรู้สึกว่าเสียงของตนเองถูกรับฟัง มักมีความร่วมมือ ความไว้วางใจ และบรรยากาศการทำงานที่ดีมากขึ้น ทั้งในมุมของ HR หัวหน้างาน และเพื่อนร่วมทีม

หัวใจของ Active Listening คือ

• การให้ความสนใจเต็มที่กับผู้พูด ไม่ใช่เพียงได้ยินคำพูด แต่รวมถึงการตั้งใจฟังโดยไม่วอกแวก ไม่มองโทรศัพท์ ไม่คิดคำตอบล่วงหน้า การให้ความสนใจอย่างแท้จริงช่วยให้ผู้พูดรู้สึกว่าตนเองมีคุณค่า และกล้าสื่อสารมากขึ้น ซึ่งเป็นพื้นฐานของความสัมพันธ์ที่ดีในที่ทำงาน
• อีกส่วนสำคัญคือการสะท้อนกลับ หรือ Reflecting หมายถึงการทวนหรือสรุปสิ่งที่ผู้พูดสื่อสารออกมาในแบบของเรา เพื่อยืนยันว่าเข้าใจตรงกัน เช่น การกล่าวว่า “จากที่ฟังมา คุณกำลังกังวลเรื่องกำหนดเวลาใช่ไหม” วิธีนี้ช่วยลดความเข้าใจผิด และทำให้ผู้พูดรู้สึกว่าเราใส่ใจในสิ่งที่เขาพูดจริงๆ
• การถามคำถามปลายเปิดก็เป็นองค์ประกอบสำคัญของการฟังอย่างมีส่วนร่วม คำถามลักษณะนี้ช่วยเปิดพื้นที่ให้ผู้พูดได้อธิบายความคิด ความรู้สึก และมุมมองของตนเองมากขึ้น แทนที่จะตอบเพียงสั้นๆ ว่าใช่หรือไม่ใช่ ซึ่งช่วยให้เข้าใจปัญหาได้ลึกและรอบด้านกว่าเดิม
• นอกจากนี้ การแสดงความเห็นอกเห็นใจ หรือ Empathy เป็นสิ่งที่ทำให้การฟังมีพลังมากขึ้น การยอมรับความรู้สึกของผู้พูดโดยไม่ตัดสิน ไม่รีบโต้แย้ง ช่วยให้เขารู้สึกปลอดภัยทางความรู้สึก และกล้าเปิดใจมากขึ้น ซึ่งมีความสำคัญอย่างยิ่งเมื่อต้องพูดคุยเรื่องปัญหา ความขัดแย้ง หรือความกังวลในการทำงาน
• สิ่งที่ควรหลีกเลี่ยงในการฟังอย่างมีส่วนร่วมคือ การขัดจังหวะ หรือรีบให้คำแนะนำทันที เพราะหลายครั้งผู้พูดต้องการเพียงคนรับฟังและเข้าใจ ก่อนจะพร้อมรับคำแนะนำ การอดทนฟังจนจบและให้พื้นที่กับผู้พูด จะช่วยให้การสื่อสารเป็นไปอย่างสร้างสรรค์มากขึ้น

เมื่อองค์กรส่งเสริมทักษะ Active Listening ให้กับพนักงานทุกระดับ จะช่วยลดความขัดแย้ง เพิ่มความเข้าใจระหว่างกัน และเสริมสร้างความสัมพันธ์ที่ดีในทีม พนักงานจะรู้สึกว่าตนเองมีคุณค่า ได้รับการรับฟัง และอยากมีส่วนร่วมกับองค์กรอย่างแท้จริง ซึ่งเป็นรากฐานสำคัญของการทำงานร่วมกันอย่างยั่งยืน