การควบคุมและบริหารสินค้าคงเหลือแบบระบบ EOQ
การควบคุมสินค้าคงเหลืออย่างมีประสิทธิภาพ ควรพิจาณาหัวข้อดังนี้
1. ปริมาณสั่งซื้อที่ประหยัดที่สุด EOQ (Economic Order Quantity)
ปริมาณการสั่งซื้อสินค้าในแต่ละครั้งที่ทำให้ต้นทุนรวมต่ำที่สุด
2. จุดสั่งซื้อสินค้า (Reorder Point)
จุดที่สินค้าคงเหลือลดลงจนต้องสั่งซื้อสินค้าตาม EOQ ใหม่
3. สินค้าคงเหลือเพื่อความปลอดภัย (Safety Stock)
ปริมาณสินค้าคงเหลือ เพื่อป้องกันสินค้าขาดการผลิต/จำหน่าย
การคำนวณ
กำหนดให้
Q = ปริมาณสินค้าที่สั่งซื้อแต่ละครั้ง
C = ค่าใช้จ่ายในการเก็บรักษาต่อหน่วยต่อช่วงระยะเวลา
O = ค่าใช้จ่ายในการสั่งซื้อสินค้าแต่ละครั้ง
S = ปริมาณสินค้าที่ต้องการในช่วงระยะเวลาหนึ่ง
สูตรที่ 1 ปริมาณสั่งซื้อที่ประหยัดที่สุด
สูตรที่ 2 ต้นทุนรวมของการมีสินค้าคงเหลือ
ต้นทุนรวม ต้นทุนในการเก็บรักษา + ต้นทุนในการสั่งซื้อ
สูตรที่ 3 จำนวนครั้งที่สั่งซื้อ
สูตรที่ 4 ระยะเวลาที่ต้องสั่งซื้อต่อครั้ง
สูตรที่ 5 จุดสั่งซื้อ: จุดที่ต้องทำการสั่งซื้อสินค้าใหม่ที่ประหยัดที่สุด
**ช่วงระยะเวลาที่รอวัตถุดิบเรียกว่า Lead Time**
ตัวอย่าง บริษัท สีฟ้า จำกัด ต้องการสั่งซื้อวัตถุดิบตลอดช่วงเวลา 100 วัน จำนวน 10,000 หน่วย เสียค่าใช้จ่ายในการสั่งซื้อ 200 บาท เสียค่าใช้จ่ายเก็บรักษา 1 บาทต่อหน่วยต่อ 100 วัน
จงหา
1. ปริมาณสั่งซื้อที่ประหยัดที่สุด
2. ต้นทุนรวมของการมีสินค้าคงเหลือ
3. จำนวนครั้งที่สั่งซื้อ
4. ระยะเวลาที่สั่งซื้อต่อครั้ง
5. ถ้าต้องเสียเวลาในการสั่งซื้อ 3 วัน บริษัท สีฟ้า จำกัด จะมีจุดสั่งซื้อเท่ากับกี่หน่วย
6. จากข้อ 5 ถ้า บริษัท สีฟ้า จำกัด ต้องเก็บสินค้าคงเหลือเพื่อความปลอดภัย 300 หน่วย
บริษัทฯ จะมีจุดสั่งซื้อเท่ากับกี่หน่วย
จากโจทย์กำหนดให้
S = 10,000 หน่วย
O = 200 บาทต่อครั้ง
C = 1 บาทต่อหน่วยต่อ 100 วัน
วิธีทำ 1. สูตร 1 ปริมาณสั่งซื้อที่ประหยัดที่สุด
วิธีทำ 2. สูตร 2 ต้นทุนรวมของการมีสินค้าคงเหลือ
วิธีทำ 3. สูตร 3 จำนวนครั้งที่สั่งซื้อ
วิธีทำ 4. สูตร 4 ระยะเวลาที่สั่งซื้อต่อครั้ง
วิธีทำ 5. สูตร 5 จุดสั่งซื้อ: ถ้าต้องเสียเวลาในการสั่งซื้อ 3 วัน
รูปที่ 1 แสดงจุดสั่งซื้อเมื่อต้องใช้เวลาในการสั่งซื้อ
หมายความว่า ถ้าสินค้าคงเหลือ เหลือ 300 หน่วย จะทำการสั่งซื้อสินค้าคงเหลือใหม่ทันทีโดยใช้เวลารอสินค้ามาส่ง 3 วัน ระหว่างนั้นจะให้วัตถุดิบ 300 หน่วยที่เหลือหมดพอดี
วิธีทำ 6. สูตร 5 จุดสั่งซื้อ: จากข้อ 5 ถ้า บริษัท สีฟ้า จำกัด ต้องเก็บสินค้าคงเหลือเพื่อความปลอดภัย 300 หน่วย
ที่มา courseware.npru.ac.th วิชาการเงินธุรกิจ (Business Finance)
